وبلاگ
قبرستان تاریخی لیقوان: گنجینهای از تاریخ و هنر در دل آذربایجان”

قبرستان تاریخی لیقوان
قبرستان تاریخی لیقوان واقع در روستای لیقوان شهرستان تبریز، یکی از ارزشمندترین میراثهای فرهنگی آذربایجان شرقی است. این گورستان کهن، با قدمتی که به سده 7 هجری قمری باز میگردد، نه تنها محل آرامش درگذشتگان، بلکه موزهای طبیعی از هنر سنگتراشی و خوشنویسی اسلامی است.
تاریخچه و قدمت:
قبرستان لیقوان، که قدمت آن به قرن هفتم هجری قمری میرسد، در طول قرنها شاهد تدفین بسیاری از ساکنان منطقه بوده است. این مکان تاریخی در تاریخ 10 دی 1381 با شماره ثبت 6671 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده، که نشاندهنده اهمیت فرهنگی و تاریخی آن است.
این محوطه باستانی در قسمت شمالی روستا قرار گرفته است که بنا به گفته کارشناسان سازمان میراث فرهنگی پیشینه آن به پیش از اسلام و یا سالهای آغازین اسلام می رسد. در این گورستان از سنگ مزارهای بزرگ به شکل مکعب مستطیل، فراوان دیده میشود. همچنین پیکره های تراشیده ای به شکل حیوانات از قبیل فوج و بر وجود دارد. این مجسمه های سنگی منظره جالبی به محیط اطراف می دهند.
ویژگیهای منحصر به فرد:
- سنگنوشتههای تاریخی: روی سنگ قبرهای گورستان تاریخی لیقوان، نوشتههایی دیده میشود که با مهارت خاصی حکاکی شدهاند. این سنگنوشتهها حاوی اطلاعات ارزشمندی درباره تاریخ، فرهنگ و هنر منطقه هستند.
- هنر سنگتراشی: سنگ قبرها نمونههای بارزی از هنر سنگتراشی اسلامی را به نمایش میگذارند، که نشاندهنده مهارت هنرمندان محلی در طول قرنهاست.
- مجسمههای شیر سنگی: دو مجسمه شیر سنگی که زمانی بخشی از این گورستان بودند، اکنون در حیاط مدرسه دخترانه روستا نگهداری میشوند. این مجسمهها نمونهای از هنر مجسمهسازی دوران اسلامی هستند.
اهمیت فرهنگی و تاریخی گورستان لیقوان:
قبرستان لیقوان نه تنها محلی برای یادبود درگذشتگان، بلکه منبعی غنی برای مطالعات تاریخی، هنری و مردمشناسی است. سنگنوشتهها و طرحهای حکاکی شده، اطلاعات ارزشمندی درباره زندگی، باورها و هنر مردم منطقه در طول قرنها ارائه میدهند.
چالشها و حفاظت: متأسفانه، این مکان تاریخی از دستبرد سارقان میراث فرهنگی در امان نمانده است. برخی از آثار باستانی آن مورد غارت قرار گرفتهاند. این موضوع اهمیت حفاظت و نگهداری از این میراث ارزشمند را برجسته میکند.
اقدامات حفاظتی: در سالهای اخیر، سازمان میراث فرهنگی استان آذربایجان شرقی اقدامات مؤثری در جهت بازسازی و حفاظت از این گورستان تاریخی انجام داده است. این تلاشها شامل مرمت سنگ قبرها، محافظت از محوطه و مستندسازی آثار موجود بوده است.
اهمیت گردشگری: قبرستان تاریخی لیقوان، به عنوان یکی از مکانهای دیدنی روستای لیقوان، پتانسیل بالایی برای جذب گردشگران علاقهمند به تاریخ و فرهنگ دارد. این مکان میتواند بخشی از مسیرهای گردشگری تاریخی-فرهنگی منطقه باشد.
نتیجهگیری: قبرستان تاریخی لیقوان، با قدمتی چند صد ساله، گنجینهای از تاریخ، هنر و فرهنگ آذربایجان است. حفاظت و نگهداری از این میراث ارزشمند نه تنها وظیفهای ملی، بلکه گامی مهم در حفظ هویت فرهنگی منطقه است. با ادامه اقدامات حفاظتی و معرفی مناسب این مکان به عموم، میتوان امیدوار بود که نسلهای آینده نیز از این گنجینه تاریخی بهرهمند شوند.
سایر جاذبههای گردشگری و تاریخی روستای لیقوان:
- پل لیقوان (پل حاج سالار لیقوان)
- عمارت سنگی لیقوان
- محوطه تاریخی نغیم لر
- رودخانه لیقوان
- دره جنگلی و گردشگری لیقوان
- چشمههای معدنی لیقوان
- زاغههای طبیعی موجود در سردخانه بزرگ لیقوان
- حمام تاریخی لیقوان
- کوه های منطقه سهند لیقوان